Ý kiến luật sư về vụ Công ty rượu nếp 29 Hà Nội có sản phẩm rượu gây chết người.

PV: Thưa luật sư, vừa qua, cơ quan công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và mới đây đã bắt tạm giam các bị can có trách nhiệm trong Công ty rượu nếp 29 Hà Nội vì sản xuất, kinh doanh loại rượu gây ngộ độc chết người. Luật sư có ý kiến gì về việc này?

Luật sư Nguyễn Phú Thắng: Nếu đúng như thông tin do báo chí đăng tải những ngày qua, thì Cơ quan cảnh sát điều tra, Công an Quảng Ninh ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và mới đây ra Quyết định khởi tố và bắt tạm giam các bị can thực hiện hành vi “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm”, theo quy định tại Điều 244 Bộ Luật Hình sự là có căn cứ. Hành vi của các bị can đã cấu thành tội danh nêu trên vì thỏa mãn những dấu hiệu pháp lý sau:

Hành vi khách quan của các bị can có thể ở dưới dạng: Sản xuất, chế biến hoặc phân phối, cung cấp, bán ra thị trường sản phẩm rượu mà biết rõ là thực phẩm không đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người sử dụng sản phẩm đó, không phụ thuộc vào lỗi cố ý hay lỗi vô ý.

Khách thể của tội phạm: Người phạm tội thực hiện hành vi xâm phạm đến trật tự quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm, mà đối tượng bị tác động trực tiếp ở đây chính là tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng.

Về hậu quả của hành vi phạm tội: Là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm. Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng là làm chết nhiều người.

PV: Có ý kiến cho rằng, các bị can trên đã phạm tội giết người. Theo luật sư, ý kiến này có đúng không?

Luật sư Nguyễn Phú Thắng: Một số ý kiến cho rằng, hành vi của giám đốc và cán bộ quản lý kỹ thuật thực hiện hành vi có dấu hiệu của “Tội giết người”. Theo tôi, điều đó là không đúng. Bởi: Thứ nhất, các bị can trên phạm tội không có động cơ, mục đích là tước đoạt tính mạng con người trước khi, trong khi thực hiện hành vi. Thứ hai, hậu quả chết người là nằm ngoài ý muốn chủ quan của người phạm tội, mục đích chính chỉ là nhằm gia tăng lợi nhuận nên không thỏa mãn dấu hiệu của tội giết người.

Trường hợp của Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu 29 Hà Nội, báo chí thông tin kết quả kiểm định các mẫu rượu thu được từ các vụ ngộ độc trên cho thấy, hàm lượng methanol và ethanol trong rượu chiếm từ 80-98%, vượt từ 1.600 đến 1.900 lần tiêu chuẩn cho phép (theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7044:2009). Đây là một loại cồn công nghiệp có độc tính cao, cấm sử dụng trong ăn uống. Lô sản phẩm nói trên bị vi phạm về hàm lượng methanol. Hậu quả của việc vi phạm quy định trong chế biến tính đến nay đã làm 6 người chết và nhiều người bị ngộ độc trong tình trạng nguy kịch.

Ở đây sẽ không có chuyện nhầm lẫn trong khâu nhập, sử dụng, pha công thức nguyên liệu để chế biến thành phẩm do Công ty này đã phân phối ra ngoài thị trường với số lượng lớn ở phạm vi nhiều tỉnh, thành. Như vậy, việc khởi tố vụ án hình sự để điều tra theo quy định tại Điều 244 Bộ Luật Hình sự hiện hành là đúng theo quy định của pháp luật. Giám đốc, cán bộ phụ trách kỹ thuật, người thực hiện hành vi sẽ là những cá nhân chịu trách nhiệm trước tiên đối với vụ việc này. Trong quá trình điều tra làm rõ hành vi phạm tội của các bị can, Cơ quan CSĐT có thể tố khởi tố bổ sung các bị can khác và khởi tố bổ sung tội danh khác tương ứng với từng hành vi phạm tội của từng bị can.

Hiện nay, việc quản lý VSATTP được quy định trong rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau. Mỗi cơ quan chỉ nhận trách nhiệm về phạm vi quản lý được giao mà chưa có cơ quan nào chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về tất cả các khâu từ nguồn gốc nguyên liệu, quá trình sản xuất, chế biến, phân phối, cung cấp và bán đến tay người tiêu dùng. Do đó, khi xảy ra tình trạng mất an toàn thực phẩm như trên và như vậy thì sẽ khó khăn để quy trách nhiệm pháp lý cụ thể cho một cơ quan hay một viên chức nhất định. Một điều đáng nói là khi kiểm tra, thẩm định và công bố về chất lượng sản phẩm, thông thường cơ quan cấp phép chỉ lấy mẫu thực phẩm để kiểm nghiệm, nên có thể vô tình đã để lọt các hành vi vi phạm quy định trong chế biến thực phẩm.

PV: Để tránh xảy ra những sự việc đau lòng và đáng tiếc như trên, luật sư có đề nghị gì với cơ quan chức năng và người tiêu dùng?

Luật sư Nguyễn Phú Thắng: Để tránh không xảy ra thêm một sự kiện “Rượu 29 Hà Nội” thứ hai, hiện nay đang là thời điểm sắp diễn ra hàng loạt các buổi liên hoan, tổng kết cuối năm của các cơ quan, đơn vị, đồng thời, Tết cổ truyền đang đến gần, theo tôi, các cơ quan quản lý, cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương cần tăng cường kiểm nghiệm, thanh tra, kiểm tra và xử lý thật nghiêm các cơ sở vi phạm trong nhập khẩu, sơ chế, chế biến, phân phối, bán các loại thực phẩm, trong đó có các loại đồ uống có cồn. Việc tổ chức các đơn vị đặc nhiệm ở các địa phương trong lĩnh vực an toàn thực phẩm là rất cần thiết nhằm phòng ngừa và ngăn chặn từ xa hậu quả, thậm chí là thảm họa gây ra bởi loại tội phạm này.

Đối với người tiêu dùng, không có cách nào khác là buộc phải có sự lựa chọn thông minh vì tính mạng, sức khỏe của chính mình và người thân. Trong bối cảnh vô số các loại thực phẩm, đồ uống tràn ngập thị trường dịp giáp Tết, sự lựa chọn thông minh nhất là hạn chế sử dụng rượu, bia, các loại đồ uống có cồn, nếu không sử dụng là tốt nhất. Ngoài ra, công tác thông tin, giáo dục, truyền thông về an toàn thực phẩm cần phải thiết thực, hiệu quả, tránh câu nệ, hình thức./.

Nguồn: dangcongsan.vn