Em ơi Ba Lan...

Tiễn tôi tại sân bay Charleroi, anh bạn đồng nghiệp dặn dò đôi lời thân mật rồi chia tay để đi Munchen thăm gia đình và thực hiện một số công việc chuyên môn với các đồng nghiệp Đức. Đến hôm nay tôi cũng không biết rằng anh có ghé qua lễ hội bia Octoberfest nổi tiếng, lớn nhất thế giới tại thủ phủ của vùng Bavaria giàu có và xinh đẹp này không?

Chiếc Boeing 727 của hãng hàng không quốc tịch Ireland, Ryan Airline mất chừng khoảng 1 giờ 30 phút trên bầu trời châu Âu trước khi đáp xuống sân bay Warsaw Modlin của thủ đô Ba Lan. Đây là sân bay mới hoàn thành và đưa vào khai thác để giảm tải cho sân bay quốc tế Chô-Panh (Chopin).

Đón tôi tại phi trường là anh Tham tán thương mại, nguyên chủ tịch Hội đồng cah tranh, Bộ công thương, anh Đức Thanh. Mặc dù mới nhận nhiệm vụ tại Ba Lan chưa đầy một năm, nhưng với năng khiếu bẩm sinh của mình anh đã có thể sử dụng khá thông thạo tiếng Ba Lan cho cả hai kỹ năng nói và nghe.

“Tôi đang cố gắng cũng các cơ quan chức năng của hai nước xúc tiến nối lại đường bay trực tiếp Hà Nội đi Vac-sa-va của hãng hàng không quốc gia Ba Lan LOT, hy vọng cuối năm nay, hãng sẽ mở lại đường bay này sau khi tạm dừng khai thác hồi cuối tháng 3”, anh tâm sự với tôi khi với tay vặn nhỏ radio thời sự tiếng địa phương trong chiếc BMW 525i của Cơ quan Thương vụ.

Nằm tại khu Ngoại giao đoàn khá yên tĩnh và trung tâm của Bộ ngoại giao Ba Lan, cơ quan Thương vụ sở hữu 3 căn hộ vừa để ở, vừa để làm việc và vừa để đón tiếp các đoàn khách từ Việt Nam qua như tôi. Quả là một chỗ ở lý tưởng cho một kỳ công tác gần 5 ngày khi mà bao bọc quanh Toà nhà có tới 6 Nhà hàng Việt Nam, một quán bia nổi tiếng nhất Vac-sa-va và một công viên um tùm bóng cây xanh cổ thụ.

Một góc hiếm hoi còn sót lại của Vac-sa-va sau Thế chiến thứ 2 

Một buổi chiều đầy nắng để tham quan thủ đô được chắp vá lại với sự hướng dẫn của anh Nam, thân nhân của một quan chức ngoại giao đã làm tôi mất 1/3 bộ nhớ của chiếc máy Sony 8G. Nói chắp vá bởi lẽ sau thế chiến 2, Vac-sa-va là đống đổ nát, là nơi hứng chịu nhiều bom đạn của cả khối trục lẫn phe đồng minh hơn cả. Chính phủ Ba Lan đã kêu gọi nhân dân toàn quốc cùng góp sức người, sức của để tái thiết thủ đô trong đó có việc hô hào quyên góp những viên gạch lát đường cổ xưa, những viên ngói rêu phong từ thế kỷ 17, 18 để góp phần tạo lại hình hài vốn có của thành phố này.

Một góc khu phố cổ Vac-sa-va 

Trước khi trở thành Sân vận động quốc gia, sân Arena Vac-sa-va nơi diễn ra trận khai mạc của giải Euro 2012 đã từng hơn 20 năm là khu chợ của bà con Việt Kiều làm ăn sinh sống, chợ Stadium ngày nào giờ chỉ còn trong ký ức và hoài niệm của những “Doanh nhân lưu học sinh” như anh Huệ, anh Kiên, anh Phan, anh Hưng, anh Hoà...là những người Việt khá thành đạt trên mảnh đất Ba Lan này.

 Tại trụ sở Hội doanh nghiệp Việt Kiều tại Ba Lan.

Tiếp chúng tôi tại trụ sở làm việc của chủ tịch Hội doanh nhân Việt Kiều tại Ba Lan ở thị trấn Kosowska ngoại ô Vac-sa-va ngoài các doanh nhân trong thường vụ Hội còn có sự góp mặt của đích thân Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Ba Lan kiêm nhiệm Lit-va, Đại sứ Nguyễn Hoằng. Nghe tên ông đã lâu, hôm nay tôi mới cảm nhận được vẻ nhuần nhuyễn, sự tinh tế và kiến thức sâu rộng của một nhà ngoại giao cao cấp có tới 19 năm làm việc tại thủ đô nước “CH Xã hội Chủ nghĩa Ba Lan” này. Ông kể về những người bạn Ba Lan của Ông là con nuôi của Bác Hồ đang sống tại Vac-sa-va, kể về thành phố Chi-ca-gô với hơn 2 triệu dân Ba Lan sinh sống, nhiều hơn bất cứ thành phố nào của Ba Lan, Ông đọc thơ của người cha tiễn con đi nước ngoài theo chương trình lưu học sinh những năm sau giải phóng. Bài thơ khiến tôi hết sức xúc động mặc dù không được sống qua thời kỳ đó. “…Tôi phải chia tay các anh khoảng 1 đến 2 tiếng vì tối nay có tiệc chiêu đãi của CLB các nhà thơ Ba Lan, mà tôi lại là nhà phê bình thơ nên không thể vắng mặt, hẹn gặp lại các anh khoảng 8 giờ tối nay tại Nhà hàng Vân Bỉnh để tiếp tục giao lưu văn nghệ”, Ông thứ lỗi mọi người khi tiễn chúng tôi ra khỏi Toà đại sứ không quên gửi tặng mỗi người một món quà đặc sản Ba Lan.

Đại sứ Nguyễn Hoằng tiếp thân mật đoàn tại Toà đại sứ quán. 

Do cuộc chiến tranh thế giới thứ hai đã làm toàn bộ diện tích của quốc gia Trung Âu này giảm đi 1/5 nên từ sau những năm 90 quan hệ ngoại giao giữa Nga và Ba Lan luôn trong tình trạng cơm không lành, canh chẳng ngọt, đỉnh điểm là vụ tai nạn máy bay của cố tổng thống Ba Lan Kaczynski cùng phu nhân trên không phận nước Nga năm 2010 đã đẩy quan hệ hai nước lên mức hết sức quan ngại.

Xe đưa chúng tôi tới nhà hàng khi mà các quan khách đã có mặt đầy đủ. Món tiết canh dê tại Nhà hàng Vân Bỉnh có lẽ là ngon nhất suốt 39 năm qua tôi được thưởng thức, quả là không hổ danh quê hương của các loài dê. “Phải công nhận tay nghề của bác đầu bếp cộng nhà mình quá đẳng cấp”, anh Đông, phó chủ tịch công ty Asean PL Vac-sa-va vừa bẻ củ xả đưa vào miệng vừa khẽ vào tai tôi.

Cuộc giao lưu hôm đó có các doanh nhân Việt Kiều từ Ams-tec-dam qua, có doanh nhân từ Ostrava và Prague (CH Séc) lên, có chủ nhà Ba Lan và có Luật sư đến từ quê hương Việt Nam cùng sự góp mặt của các nhà ngoại giao đã tạo nên một không gian hết sức đặc biệt, đầm ấm, chân tình, phong phú và có lẽ chưa từng thấy từ trước đến giờ tại nơi này.

Tiệc chiêu đãi của Hội Doanh nhân Việt kiều tại Ba lan

Tiệc tan lúc nửa đêm mà chưa ai muốn trở về nhà. Tuy nhiên do đã đã ngấm khá nhiều rượu Zobuska và những bài quan họ của các giọng ca doanh nhân và 3 nữ giám đốc xinh đẹp nên phải bịn rịn nói lời từ biệt...

Bình minh lúc hơn 9 giờ Ba Lan, lựa chọn một quán café Stabuck cách chỗ ở không xa, nhâm nhi từng giọt expresso để thả lỏng thư thái và cân bằng lại sau một buổi tối hơi quá sức. Lơ đãng nhìn theo các nhân viên công sở, sinh viên vội vã hoà trong dòng người hớt hải trên phố mà giật mình nhìn đồng hồ đã 9 giờ 45 phút.

Nằm trong khu quý tộc và đắt nhất của Vac-sa-va, hãng luật đối tác của chúng tôi ngự tại lầu 2 của một Toà nhà bề thế, sang trọng mang đặc nét chấu Âu cổ kính. Có khoảng 10 người làm việc tại khuôn viên hơn 200m2 chia làm các phòng riêng biệt và trang trí khá hợp lý, đẹp mắt.  Cuộc hẹn 10 giờ với đồng nghiệp Ba Lan diễn ra chừng 1 tiếng rưỡi. Phong cách làm việc, sự chuyên nghiệp của các Luật sư Ba Lan khiến tôi vừa ngưỡng mộ, vừa đánh giá cao tính hiệu quả từ các cuộc tiếp xúc, gặp gỡ của Luật sư nước bạn.

Chụp ảnh lưu niệm cùng đồng nghiệp Ba Lan

Dùng bữa trưa khá giản dị trong một Nhà hàng Ba Lan cạnh trụ sở của hãng Luật này chỉ mất chưa đầy một giờ đồng hồ. Vậy là ta có cả một buổi chiều để tham quan những nơi sót lại của khu phố cổ Vac-sa-va và mua một vài món đồ lưu niệm, tôi thầm nghĩ vậy khi bắt tay chào tạm biệt các đồng nghiệp Ba Lan.

Ngày hôm sau sửa soạn hành lý trước khi lên tàu đi Ostrava, CH Séc thăm một người bà con, tôi vẫn còn tranh thủ vài giờ đồng hồ còn lại để năn nỉ anh Nam chở tôi vào khu rừng rậm cách trung tâm Vac-sa-va khoảng 35km. Đây là nơi nghỉ ngơi của các gia đình, nhóm bạn bè vào dịp cuối tuần. Người ta thiết kế khoảng hơn 30 lò BBQ phía ngoài bìa rừng trên 150 ha. Lò BBQ được đào xuống lòng đất khoảng 50 cm đường kính chừng 2m và người dân được sử dụng miễn phí khi camping hay picnic những ngày nghỉ kèm theo cá tiện ích miễn phí khác.
 

Chụp ảnh chung cùng các bạn sinh viên Ba Lan 

"Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan
Rừng  Bạch dương sương trắng nắng tràn
Anh đi nghe tiếng người xưa vọng
Một tiếng thơ ngâm một tiếng đàn.."

Vần thơ tôi học từ lúc lên 10 bỗng hiện về trong nỗi buồn man mác khi phải chia tay Ba Lan, tôi mông lung như vậy khi chìa tấm vé tàu ngủ đêm cho người kiểm soát tại cửa lên toa tàu…

Ghi chép dài kỳ của Luật sư Nguyễn Phú Thắng.

(Kỳ 3: Từ Ostrava thành phố vùng biên đến Praha thành phố mộng mơ nhất Thế giới)