Bố và mẹ chưa đăng ký kết hôn, con mang họ nào?

Đầu năm 2014, tôi tổ chức cưới nhưng chưa đăng ký kết hôn. Hiện con sắp chào đời, tôi lo lắng liệu có làm được giấy khai sinh cho cháu không.
Tôi nghe một số người bảo khi làm giấy khai sinh cho con chỉ cần người cha xác nhận con là đủ. Tuy nhiên, có người lại bảo bắt buộc phải có đăng ký kết hôn nếu không phần tên cha sẽ bị bỏ trống. Nếu vậy tôi phải làm gì? Con tôi buộc phải theo họ mẹ, hay có thể để theo họ cha nhưng phần thông tin của người cha sẽ bỏ trống?

Phạm Mai Trang (Hải Dương)
 

Trả lời

Theo quy định của Luật hôn nhân và Gia đình, hai bạn đã tổ chức đám cưới có bà con dòng họ, bạn bè chứng kiến nhưng không đăng ký kết hôn thì quan hệ hôn nhân giữa hai bạn không được pháp luật thừa nhận. Như vậy, con được sinh ra khi hai bạn chưa có giấy chứng nhận kết hôn sẽ xác định là con ngoài giá thú.

Căn cứ quy định tại Khoản 3, Điều 15 Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 27/12/2005 và Nghị định số 06/2012/NĐ – CP ngày 02/02/2012 về đăng ký và quản lý hộ tịch thì: “Trong trường hợp khai sinh cho con ngoài giá thú, nếu không xác định được người cha thì phần ghi về người cha trong Sổ đăng ký khai sinh và Giấy khai sinh để trống. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh có người nhận con thì UBND cấp xã kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh”.

Tình huống bạn hỏi, vào thời điểm làm giấy khai sinh cho con, bạn có thể tiến hành đồng thời thủ tục nhận con, UBND cấp xã sẽ kết hợp giải quyết yêu cầu nhận con và làm giấy khai sinh cho trẻ. Như vậy, sổ đăng ký khai sinh và giấy khai sinh của trẻ thể hiện đầy đủ tên cha và mẹ.

Về thủ tục nhận con, Điều 34 Nghị định 158/2005/NĐ-CP nói trên cũng quy định: Người nhận con phải nộp tờ khai theo mẫu quy định. Trong trường hợp cha nhận con chưa thành niên thì phải có sự đồng ý của người đang là mẹ, trừ khi người đó đã chết, mất tích, mất năng lực hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.

Về xác định họ của người con, tại Điểm e, Khoản 1, Mục II Thông tư 01/2008/TT-BTP nói trên cũng hướng dẫn: Khi đăng ký khai sinh, họ và quê quán của con được xác định theo họ và quê quán của người cha hoặc họ và quê quán của người mẹ theo tập quán hoặc theo thỏa thuận của cha, mẹ.

Trong trường hợp đăng ký khai sinh cho con ngoài giá thú, nếu không có quyết định công nhận việc nhận cha cho con, họ và quê quán của con được xác định theo họ và quê quán của người mẹ.

Luật sư Nguyễn Phú Thắng